پس از روی کارآمدن دونالد ترامپ و خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از برجام ، بازگشت تحریم های یک جانبه آمریکا بر بخش های مختلف اقتصادی، چالش جدی برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است. اگر چه ایالات متحده آمریکا هدف از تشدید تحریم ها و انسداد مسیرهای تنفسی اقتصاد ایران را به زانو درآوردن مسئولین کشور و کشانیدن آنان به پای میز مذاکره به منظور انعقاد قراردادی که تمامی خواسته های ایالات متحده آمریکا با اهداف سیاسی و انتخاباتی و تامین نظر لابی صهیونیزم و دیگر هم پیمانان عرب را برآورده نماید، اما ایران با درپیش گرفتن سیاست صبر استراتژیک و مقاومت، به نتیجه انتخابات نوامبر ۲۰۲۰ ایالات متحده چشم دوخته است .
در کنار تشدید سیاست های تحریمی همه جانبه آمریکا بر ارکان مختلف اقتصادی و برخی مدیران ارشد کشور، همانگونه که مسئولین ارشد کشورمان بارها بر آن تاکید ورزیده اند، سیاست مد نظر سیاستمداران آمریکا مبنی بر به صفر رساندن فروش نفت و محصولات نفتی ایران با وجود راهکارهای تدوینی از سوی مسئولین جمهوری اسلامی تحقق نخواهد یافت، چرا که ایران با تکیه بر تجربه های پیشین خود همواره راهی برای برون رفت از مشکلات ناشی از تحریمهای همه جانبه در اختیار خواهد داشت .
با این حال با وجود اذعان بسیاری از کشورهای مستقل و حتی نزدیک به آمریکا، روسیه، چین و کشورهای عضو اتحادیه اروپایی به سیاست زورگویانه ایالات متحده آمریکا و عمل غیر منطقی سیاستمداران این کشور در به چالش کشانیدن قراردادهای رسمی بین المللی نظیر برجام و همچنین غیر قانونی بودن تحریم های یکجانبه این کشور بر علیه ایران، اما بسیاری از کشورها با تبعیت از سیاست های تحریمی آمریکا، خود را از معاملات نفتی با ایران کنار کشیده و این موضوع توانست به خروج بسیاری از کشورها از بازار نفت ایران منجر شود .
اما روزهای گذشته اعلام فروش و حرکت پنج نفتکش حامل بنزین تولیدی ایران به میزان ۱/۵میلیون بشکه به کشور ونزوئلا به عنوان یکی از کشورهای مورد تحریم آمریکا مورد توجه ناظران سیاسی و رسانه های دنیا قرارگرفت . اهمیت این خبر از آنجا نشات می گیرد که هر دو کشور ایران و ونزوئلا مورد تحریم شدید آمریکا قرا گرفته و مسئولین ایالات متحده آمریکا در واکنش به اقدام اخیر ایران، آن را اقدامی تحقیر کننده و خطرناک برای سیاست های تحریمی ایالات متحده آمریکا قلمداد کرده اند .
از اینرو آمریکا این اقدام ایران را بر نتابیده و در کنار واکنش های تند به این اقدام ایران، با اعزام کشتی جنگی یو اس اس دویتریت به همراه سه ناوشکن به دریای کارائیب مسیر توقیف یا ممانعت از ورود نفت کش های ایرانی به آبهای سرزمینی ونزوئلا را در پیش گرفتند. از سویی دیگر هشدار صریح مقامات جمهوری اسلامی ایران به آمریکا مبنی اینکه در صورت ایجاد مزاحمت برای کشتی های ایرانی، ایران هم مقابله به مثل خواهد کرد تا حدودی کار را بر سیاستمداران آمریکایی سخت و این موضوع بخش اعظمی از تحلیل و تفسیر های رسانه های بین المللی را به این موضوع اختصاص داد.
به عقیده بسیاری از صاحبنطران مسایل سیاسی و بین المللی از آنجاییکه اقدام اخیر ایران در چارچوب قواعد بین المللی صورت گرفته، هرگونه مزاحمت آمریکا برای نفت کش های ایرانی نه تنها در حوزه سیاسی و بین المللی می توانست ورق را به نفع ایران برگرداند، قطعا عواقب خطرناک ناشی از این حماقت روشن شدن شعله های جنگ در منطقه پر خطر خاورمیانه را به دنبال داشت. از اینرو امواج حماقت ترامپ در مقابله و ایجاد مزاحمت برای کشتی های ایرانی در دریای کارائیب می توانست تنگه هرمز و خلیج فارس را برای همیشه طوفانی نماید.
به باور برخی دیگر از کارشناسان و تحلیلگران مسایل سیاسی، تاثیرگذاری کرونا بر وضعیت سیاسی ترامپ و گردانندگان بازی های سیاسی و انتخاباتی اش هویدا شده و ممکن بود آمریکا برای برون رفت از این شرایط و تغییر وضعیت به نفع خویش دست به یک تاکتیک جدیدی زده و مقابله با نفت کش های ایرانی در دریای کارائیب، فرصتی مغتنم برای تحقق برنامه های تیم سیاسی دونالد ترامپ به حساب آورند، از اینرو احتمال برخورد در دریای کارائیب دور از انتظار نبود .
اما به وجود تمامی تحلیل و تفسیرهای صورت گرفته، روز گذشته نفت کش “فرچون” وارد آبهای اقتصادی ونزوئلا شد و با اسکورت یک کشتی جنگی این کشور پس از چند ساعت در بندر ال پالیتو پهلو گرفت و در ساعات آتی نیز چهار نفت کش دیگر ایرانی با ورود به آب های سرزمینی ونزوئلا، عملا تصویر شکسته شدن هیمنه آمریکا و خرد شدن ساختار تحریم های غیر منطقی و خلاف منشورهای بین المللی را در معرض نمایش قرار خواهند داد.
این جسارت بزرگ جمهوری اسلامی که در واقع اقدامات سریالی ایران در تحقیر ایالات متحده آمریکا قلمداد می شود، از دو منظر قابل تامل و بررسی است؛ یکی اینکه حرکت نفتکش های ایرانی با پرچم ایران و رادار روشن برای اولین بار پس از تحریم های آمریکا علیه کشورمان صفحه جدیدی از به رخ کشیدن قدرت در منازعات منطقه ای و بین المللی را به نمایش گذاشت و با تحقیر و شکستن هیمنه پوشالی آمریکا در پیشگاه جهانیان می تواند به فتح بابی برای دیگر کشورهای مستقل جهان برای نادیده گرفتن اقدامات زورگویانه آمریکا بر علیه کشورهای مستقل تلقی شود.
هرچند این اقدام ایران در دراز مدت تاثیری بر وضعیت اقتصادی شکننده و تحت تحریم ونزوئلا برجای نخواهد گذاشت و بازسازی زیرساختهای نفتی این کشور به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای دارای ذخایر نفتی ضرورتی اجتناب ناپذیر است اما از منظر سیاسی حاوی دستاوردهای بزرگی برای دو کشور ایران و ونزوئلا خواهد بود. چرا که عملا و در پیش چشم جهانیان هیمنه و هژمونی آمریکا را به چالش کشیدند. مضافا اینکه این اقدام در میان مدت و دراز مدت می تواند زمینه فرو ریختن دیوار تحریم های ظالمانه و یکجانبه آمریکا علیه این دو کشور را فراهم آورد.
دومین نکته حائز اهمیت در اقدام اخیر ایران را می توان از سویی نمایش اقتدار این کشور برای نظامهای ارتجاع سرسپرده منطقه و تاثیر پذیری آنان از رفتار مقتدارنه ایرانی برای رهایی از سلطه و یوغ کشورهای سلطه گر به حساب آورد و از سویی تاثیرات مخرب این اقدام جسورانه ایران در تکمیل ریزش محبوبیت ترامپ در بین افکار عمومی آمریکا جستجو کرد، تاثیراتی که از هم اکنون می توان صدای نفس های آخر دونالد ترامپ و شکست وی در مقابل نامزد دمکراتهای آمریکا در انتخابات نوامبر را به وضوح شنید.
بدون شک حضور مقتدرانه و بی توجهی نفتکش های ایرانی در دریای کارائیب به تهدیدهای ایالات متحده آمریکا در گام دوم انقلاب، صفحه جدیدی از اقتدار نظام جمهوری اسلامی به عنوان یک کنشگر جدید در عرصه بین الملل را باز نموده که ضرورت توجه بازیگران منطقه ای و جهانی به این بازیگر مهم و تاثیرگذار در راستای اهتمام و احترام به منافع آن را گوشزد خواهد کرد .
- نویسنده : علی اصغر اسدی
- منبع خبر : تابناک- ایلام
